۱۳۹۰ مرداد ۹, یکشنبه

خبرنویسی رسانه‌ها باعث افزایش ناامنی می‌شود؟ محمدرضا نسب عبداللهی

مسئولان انتظامی و قضايی به جای آن‌که رسانه‌ها را متهم کنند، بهتر است مشاوران زبده رسانه‌ای برای خود انتخاب کنند تا بيش از پيش با کارکرد رسانه‌ها آشنا شوند و بدانند اگر رسانه‌ای خبری درباره قتلی يا تجاوزی منتشر می‌کند، "غرض" ندارد و "بزرگ‌نمايی و حاشيه‌سازی" نمی‌کند؛ بلکه دقيقاً در چارچوب اصول روزنامه‌نگاری عمل می‌کند
شماری از مسئولان قوه قضائيه، دولت و نمايندگان مجلس در جلسه علنی روز سه شنبه چهارم مرداد ۱۳۹۰ از «رسانه‌هاٰ» به عنوان يکی از عوامل ايجاد «ناامنی» در جامعه نام برده‌اند.
مرتضی بختياری، وزير دادگستری که در جلسه «بررسی امنيت اجتماعی و برخورد با اشرار» در مجلس حضور داشت، خواهان «کنترل اطلاع‌رسانی» درباره «ناامنی‌ها» شده است.
به گفته وزير دادگستری «بيگانگان پشت پرده اين ناامنی ها در ايران هستند و بعد هم آن را در رسانه‌هايشان بزرگ می‌کنند و بنابراين، ما نيازمند سياست گذاری در اين زمينه هستيم.»
علی لاريجانی، رئيس مجلس نيز از اين پيشنهاد آقای بختياری استقبال کرده و گفته مجلس آمادگی دارد تا قوانينی برای کنترل اطلاع‌رسانی درباره ناامنی‌ها تصويب کند.
وی افزوده با تصويب اين قوانين، رسانه‌ها بايد اين‌گونه خبرها را آن‌گونه که دستگاه قضايی تعيين می‌کند، منتشر کنند.
غلامحسين محسنی اژه‌ای، دادستان کل کشور نيز رسانه‌ها را متهم کرد که در خبرها «بزرگ‌نمايی و حاشيه‌سازی» می‌کنند.
همچنين احمد توکلی، نماينده تهران در مجلس گفته «به دليل رفتار نامطلوب رسانه‌ها، احساس ناامنی بيشتر از خود ناامنی است.»
در اين بين تنها مصطفی کواکبيان، نماينده مجلس و مدير مسئول روزنامه مردم‌سالاری از عملکرد رسانه‌ها دفاع کرده و گفته است: «سه نفر مست لاعقل در کرج، قوی‌ترين مرد ايران را کشته‌اند آن وقت از رسانه‌ها انتظار دارند که اين موضوع را منعکس نکنند.»
اشاره کواکبيان به روح‌الله داداشی، قوی‌ترين مرد ايران است که ۲۵ تير امسال در جريان يک درگيری به وسيله ضربات چاقو به قتل رسيد.
انتقاد مسئولان از انتشار خبرهای منفی/تلخ در حالی مطرح شده که اساساً این نوع خبرها از ارزش خبری بيشتری برخوردارند و رسانه‌ها بيش از ديگر خبرها به آن‌ها می‌پردازند.
نمونه‌ای از خبرهای منفی/تلخ که در هنگام وقوع جزو خبرهای مهم محسوب می‌شدند و به‌طور گسترده‌ای منتشر شدند:
۱- حملات مرگبار روز جمعه ۳۱ تير ۱۳۹۰ در نروژ و کشته شدن بيش از ۹۰ نفر (ارزش خبری برخورد و فراوانی)
۲- ترور برخی از دانشمندان هسته‌ای ايران (برخورد)
۳- مرگ هدی صابر و هاله سحابی از فعالان ملی مذهبی (برخورد و شهرت)
۴- افزايش شمار اعدام متهمان مواد مخدر در ايران (برخورد و فراوانی)
۵-تجاوز دسته‌جمعی (استثنا و برخورد)

در اين خبرها، ارزش‌های خبری «برخورد و درگيری، فراوانی، استثنا و شهرت» وجود دارد. يعنی اين سردبیران رسانه‌ها نيستند که خبرهای منفی/تلخ را برای انتشار انتخاب می‌کنند بلکه اين ارزش‌های خبری رویداد (از دو منظر عینی و انسانی) هستند که اهميت خبرها را مشخص می‌کنند و بر اساس همین ارزش‌ها است که خبری برای انتشار انتخاب می‌شود. بی‌توجهی به ارزش‌های خبری نیز باعث می‌شود که رسانه از دور رقابت در دنیای ارتباطات عقب بماند.
اگر در يک روز، روزنامه‌ها را مرور کنيد متوجه می‌شويد که خبرهای مشترکی منتشر کرده‌اند، اين اشتراک در پوشش خبرها به اين معنا نیست که آن‌ها در یک نشست مشترک تصمیم گرفته‌اند خبرهای مشترکی منتشر کنند، بلکه به این معناست که رسانه‌ها، خبرهايی را که دارای ارزش خبری بيشتری بوده‌اند، انتخاب کرده‌اند.
در واقع روزنامه‌نگاران با تجربه در رسانه‌ها در یک نگاه تشخیص می‌دهند که کدام خبر تازه‌تر و ناب‌تر است.
قطعاً خبرهای منفی/تلخ، ناراحت‌کننده‌ترین خبرها هستند اما اشتياق دانستن درباره اين خبرها بسيار بيشتر از خبرهايی است که صرفاً تمجيد و ستايش در آن باشد.
واقعيت آنقدر پيچيده نيست، خبرهای منفی/تلخ را هر کسی بشنود به‌سرعت به فرد ديگری منتقل می‌کند، اين ذات خبر منفی/تلخ است.
مسئولان انتظامی و قضايی به جای آنکه رسانه‌ها را متهم کنند، بهتر است مشاوران زبده رسانه‌ای برای خود انتخاب کنند تا بيش از پيش با کارکرد رسانه‌ها آشنا شوند و بدانند اگر رسانه‌ای خبری درباره قتلی يا تجاوزی منتشر می‌کند، «غرض» ندارد و «بزرگ‌نمايی و حاشيه‌سازی» نمی‌کند؛ بلکه دقيقاً در چارچوب اصول روزنامه‌نگاری عمل می‌کند.
علاوه بر اين‌ها، اکنون دوره‌ای نيست که بتوان با ایجاد محدودیت يا کنترل رسانه‌ها از انتشار خبرهای منفی/تلخ جلوگيری کرد. چون با گسترش روزافزون شبکه‌های اجتماعی، بسیاری از خبرها پيش از آنکه در رسانه‌های رسمی منتشر شوند، توسط شهروندان در اين شبکه‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند.
مسئولان به جای متهم کردن رسانه‌ها، بايد دنبال ريشه‌يابی معضلات و آسيب‌های اجتماعی باشند. ناامنی ریشه‌های اجتماعی دارد که با متهم‌کردن رسانه‌ها، گره‌ای از آن باز نخواهد شد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر