بنا به اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمريكا كه وب سايت ويكي ليكس منتشر كرده، واشنگتن جنبش سبز معترضان دولت ايران را توده اي از مردم با مطالبات گوناگون مي داند كه شايد سركوب شود، ولي از بين نمي رود.
اين اسناد همچنين اظهار مي كند كه آيت الله خامنه اي، رهبر ايران، براي سركوب مخالفان از توسل به خشونت ابايي ندارد، زيرا هر گونه سازش با آنها را نشانه ضعف مي داند.همه اين اسناد را كاركنان بخش "ديده بان ايران" در سفارتهاي آمريكا در كشورهاي منطقه با هدف تشريح تحولات سياسي ايران براي سياستگذاران واشنگتن جهت تنظيم سياستشان در قبال كشوري نوشته اند كه بيش از سه دهه آمريكا را "شيطان بزرگ" مي داند.
اين كاركنان اكثرا به زبان فارسي تسلط دارند و تحليلهاي خود را بر اساس مشاهده و مطالعه رسانه هاي حاميان و مخالفان دولت و نيز گفتگو با ديپلماتهاي كشورهاي داراي روابط سياسي با ايران و رابطهاي ايراني مي نويسند كه هر چند سخنانشان، بنا به اين اسناد، مستقلا قابل تاييد نيست، ولي بهرحال پنجره اي به روي جامعه بسته ايران مي گشايد.
عموم اين اسناد علاوه بر وزارت خارجه آمريكا، به شوراي امنيت ملي كاخ سفيد، سيا، دفتر مدير اطلاعات ملي و ستاد فرماندهي مركزي آمريكا ارسال شده است.
تقلب در انتخابات
در ميان اسنادي كه سايت ويكي ليكس اين هفته افشا كرده، عمده سندهاي مربوط به ايران درباره سياست خارجي اين كشور، بخصوص در زمينه برنامه اتمي، است، ولي مي توان چند سند را نيز يافت كه به حوادث خونين پس از انتخابات رياست جمهوري خرداد ۱۳۸۸ مي پردازد.
ميز ايران كنسول آمريكا در دوبي در ژانويه امسال، يعني يك ماه پس از سركوب مرگبار معترضان در تظاهرات روز عاشورا، در سه گزارش محرمانه به بررسي ماهيت، رهبري، استراتژي، قدرت و چشم انداز جنبش سبز پرداخت. اما سايت ويكي ليكس فقط دو قسمت نخست آن را منتشر كرده است.
در گزارش اول، درباره ريشه اعتراضها آمده است كه انتخابات در جمهوري اسلامي هرگز آزاد و منصفانه نبوده، ولي در راي گيري ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ "يك تقلب نظام مند در شمارش آراء (اگر در واقع آراء حتي شمرده شده باشد) صورت گرفت تا احمدي نژاد در دور اول با راي بالا پيروز شود."
نويسنده اين تحليل سپس با طرح سوال "چرا تقلب؟" دو دليل عمده را ذكر مي كند: اول، "تمايل آيت الله خامنه اي به داشتن كنترلي واحد و يكپارچه بر هر سه قوه به منظور تقويت دست خود در مذاكرات احتمالي با غرب و آمريكا بر سر پرونده اتمي" و دوم، تمايل جناح تندرو و سودجوي سپاه پاسداران به "چهار سال ديگر".
اين گزارش اظهار مي كند كه شنيده ها حاكي است كه اين جناح از سپاه آيت الله خامنه اي را قانع كرده بود كه مي توان نتيجه انتخابات را با حداقل واكنش منفي مردم دستكاري كرد.
سركوب معترضان
اما بر خلاف اين پيش بيني صدها هزار نفر با شعار "راي من كجاست؟" به خيابانها ريختند.
تحليلگر وزارت امور خارجه آمريكا عقيده دارد كه درخواست آيت الله خامنه اي از معترضان براي پايان دادن به "اردوكشي خياباني" در نماز جمعه ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ اولين گام در مسير طولاني سركوب بود و بدين ترتيب رهبر ايران "وجهه فراجناحي خود را كه با دقت پرورش داده بود، كنار انداخت."
نويسنده در بخش دوم گزارش خود استدلال مي كند كه رهبر جمهوري اسلامي بر اساس ايدئولوژي و تجربه شخصي، سازش تحت فشار را با ضعف برابر مي داند.
اين مقام وزارت امور خارجه آمريكا مي نويسد: "گفته مي شود آيت الله خامنه اي يقين دارد اشتباه مهلك شاه و دليل پيروزي انقلاب اين بود كه شاه عقب نشست و بعلاوه او باور دارد كه فروپاشي اتحاد جماهير شوروي نيز به همين دليل بود."
اين سند رسمي آمريكا پاسخ حكومت ايران به اعتراضهاي پس از انتخابات را سريع ارزيابي كرده و اعلام مي كند كه در كنار برگزاري "دادگاه هاي نمايشي به سبك استالين"، آيت الله خامنه اي به سرعت چهره هاي كليدي مانند علي لاريجاني، رييس مجلس، محسن رضايي، نامزد شكست خورده انتخابات و محمد باقر قاليباف، شهردار تهران را كه "همگي مخالف احمدي نژاد بودند و از رفتن او خشنود مي شدند"، پشت سر خود بسيج كرد.
تاثير خشونت
نويسنده اين گزارش عقيده دارد كه تمايل حكومت ايران براي توسل به زور عليه ملت خودش "يقينا محدوديت دارد"، ولي هيچ نشانه اي از نزديك بودن آن حد ديده نمي شود.
او با استناد به سخنان يك مقام پيشين سپاه پاسداران نوشته است: "سپاه مي خواهد از كشتار بيش از چند ده معترض در هر مكان در يك روز خاص پرهيز كند، تا حدودي براي اجتناب از تكرار جمعه سياه در هفدهم شهريور ۱۳۵۷. قتل خواهر زاده موسوي در روز عاشورا و بعلاوه حادثه هفتم ژانويه (هفدهم دي) كه به نظر مي رسيد مقامهاي امنيتي ترتيبي داده بودند تا به خودروي حامل كروبي (در قزوين) تيراندازي شود، حاكي از نيت حكومت براي تنظيم سطح خشونتش به منظور ارعاب مخالفان و رهبري آن است."
در نتيجه اين سركوب، از شمار معترضان در خيابانها كاسته شد، ولي بنا به اين سند وزارت امور خارجه آمريكا، "آنهايي كه در خيابانها ماندند، تندرو شدند و دستكم بخشي از خصومت مخالفان از احمدي نژاد متوجه آيت الله خامنه اي شد: شعار بارز جديد معترضان ديگر راي من كجاست؟ نيست، بلكه مرگ بر ديكتاتور (يعني آيت الله خامنه اي) است."
نويسنده اين گزارش ادامه مي دهد كه در كنار اين گروه تندرو، اكثر هواداران جنبش سبز "گروهي بزرگتر و نسبتا منفعل" را تشكيل مي دهند كه در غياب استراتژي روشن رهبران خود و سركوب بيرحمانه نيروهاي امنيتي سكوت را برگزيده اند. "اما شايد به اين جنبش بازگردند، به شرط آن كه چشم اندازهاي پيروزي، هر گونه كه تبيين شود، در نظرشان از چشم انداز ضربات باتوم بسيجيان واقع بينانه تر باشد."
رهبري معترضان
اين سند همچنين به تجزيه و تحليل شيوه رهبري ميرحسين موسوي و مهدي كروبي پرداخته و اظهار مي كند: "شنيده ها حاكي است كه رهبران جنبش سبز، بخصوص موسوي، از ابتدا ساختاري افقي، پراكنده و نامتمركز را به الگوي رهبري از بالا به پايين ترجيح داده اند. در واقع بخشي از پايداري جنبش سبز از همين ماهيت پراكنده و نامتمركز آن نشات مي گيرد و همين مايه دلسردي حكومتي شده كه ابزار اصلي اش براي فرونشاندن نارضايتي، شناسايي و نابودي رهبري مخالفان بوده است."
البته اين تحليلگر وزارت امور خارجه آمريكا اين ساختار رهبري را بي عيب نمي داند و وفاداري آقايان موسوي، كروبي و محمد خاتمي، به حفظ قانون اساسي جمهوري اسلامي را مايه نارضايتي عناصر تندرو جنبش سبز مي داند كه خواهان سرنگوني حكومت هستند.
اين نويسنده نقطه ضعف ديگر جنبش اعتراضي پس از انتخابات را نداشتن اهداف روشن مي داند و مي نويسد: "حتي خوش بين ترين رهبران جنبش سبز اذعان مي كنند اين جنبش پيش از آن كه بتواند دست به فعاليتهاي بزرگتر ضد رژيم بزند، به سازماندهي و آموزش بسيار بيشتري نياز دارد."
چشم انداز آينده
اين گزارش كه تقريبا يك ماه پيش از راهپيمايي ۲۲ بهمن سال گذشته و جلوگيري نيروهاي امنيتي از حضور معترضان در خيابانها تهيه شده، پيش بيني درباره آينده جنبش سبز را دشوار مي داند.
با اين حال نويسنده خاطر نشان مي كند: "جدال ميان تندروهاي حكومت ايران و جنبش سبز احتمالا در كوتاه مدت به فرجامي قاطع براي هيچكدام از دو طرف منجر نمي شود... در اين مقطع جنبش سبز بيشتر معضلي سمج براي حكومت است تا تهديدي حياتي و غير واقع بينانه است كه فرض كنيم جنبش سبز در كوتاه مدتي توانايي تغيير حكومت را دارد....اما بعيد است كه حكومت بتواند جنبش سبز را از بين ببرد."
اين گزارش در نهايت نتيجه مي گيرد كه بحران اخير ايران يك "سياه چاله سياسي" است كه ساير مسائل داخلي و خارجي را مي بلعد و تا زماني كه ثبات دروني در طبقه حاكم ايران حاصل نشود، پيشرفت در زمينه موضوعهاي مهم ميان آمريكا و جمهوري اسلامي "حتي دشوارتر از معمول" خواهد شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر