محمود احمدينژاد به همراه لولا داسيلوا، رئيس جمهور برزيل
ديدار محمود احمدينژاد از برزيل كه اولين مرحله از سفر جاري او به چند كشور آمريكاي لاتين محسوب ميشود ضمن برانگيختن تظاهرات خياباني چند هزار نفري مخالفان او در شهرهاي ريودوژانيرو و سائوپولو به انجام واكنشهايي در خارج از برزيل نيز منجر شده است.
اين سفر كه قرار بود در پنجم ماه مه سال گذشته صورت بگيرد، به دنبال دامنه گرفتن اعتراضها در داخل و خارج از برزيل نسبت به انجام آن، در فاصله كوتاهي بدون ذكر دليلي خاص لغو شد.
به دنبال لغو سفر قبلي احمدينژاد، اويگدور ليبرمن، وزير خارجه اسرائيل، از برزيل و چند كشور ديگر آمريكاي لاتين ديدار كرد.
متعاقبا شيمون پرز، رئيس جمهور اسرائيل، نيز به اين منطقه سفر كرد. در حاشيه ديدارهاي رهبران اسرائيل از كشورهاي آمريكاي لاتين گفته شد كه اين سفرها با هدف خنثي كردن تلاشهاي ايران براي گسترش مناسبات با كشورهاي اين منطقه از جهان صورت گرفته است.اين سفر كه قرار بود در پنجم ماه مه سال گذشته صورت بگيرد، به دنبال دامنه گرفتن اعتراضها در داخل و خارج از برزيل نسبت به انجام آن، در فاصله كوتاهي بدون ذكر دليلي خاص لغو شد.
به دنبال لغو سفر قبلي احمدينژاد، اويگدور ليبرمن، وزير خارجه اسرائيل، از برزيل و چند كشور ديگر آمريكاي لاتين ديدار كرد.
در واكنش ديگري به تلاشهاي ايران براي توسعه مناسبات با كشورهاي آمريكاي لاتين، هيلاري كلينتون، وزير خارجه آمريكا، هفته قبل ضمن انتقاد از تجهيز سفارت بزرگ ايران در كشور بوليوي اظهار داشت كه اين اقدامات منافع آمريكا در منطقه را تحت تاثير قرار خواهد داد.
متقابلا محمود احمدينژاد پيش از عزيمت به برزيل و هنگام توقف در بانجول، پايتخت گامبيا، كشور كوچك مسلماننشين غرب آفريقا، اظهار داشت كه كشورهاي مورد بازديد او در آمريكاي لاتين «داراي نقش تعيينكننده در منطقه هستند».
او همچنين در آستانه سفر جاري خود در تهران اعلام كرده بود: «اميدوار است به گسترش نظم جديد جهاني و توسعه همكاري ايران با كشورهاي آمريكاي لاتين ياري دهد.»
در همين حال در ماه ژانويه سال گذشته كشور گامبيا اعلام داشت كه به كشف معدن اورانيوم با ظرفيت بهرهبرداري اقتصادي دست يافته است.
گفته ميشود ذخاير بالقوه معدن كشف شده چندين برابر ظرفيت دو معدن ساغند و گچين در ايران است. همچنين گفته ميشود كه ايران علاقهمند است از راه اعطاء امتيازهاي اقتصادي به گامبيا، در بهرهبرداري از اين معدن مشاركت كند.
سال گذشته كشور ونزوئلا نيز از امكان همكاري ايران براي بهرهبرداري از معادن تازه كشف شده اورانيوم آن كشور خبر داده بود. اگر چه ديويد ولاسكز كارابالو، سفير كاراكاس در تهران، بعدا اعلام داشت كه اين همكاري هنوز آغاز نشده است.
با توجه به ظرفيت بزرگتر معادن اورانيوم بوليوي، ايران قصد دارد در صورت امكان، بخشي از نيازهاي خود به اورانيوم خام را از اين كشور تامين كند. ظاهرا تدارك سفارت بزرگي در اين كشور كوچك آمريكاي لاتين نيز به منظور تامين تسهيلات مربوط صورت ميگيرد.
ادامه طرحهاي توسعه فعاليتهاي اتمي ايران، بهخصوص توليد سوخت اتمي، جز نياز به دريافت مهارتهاي فني و قطعات، بهشدت در گرو واردات مواد خام از كشورهاي خارج است. از اين لحاظ، ايران، علاوه بر جستجوي مواد خام در كشورهاي آسياي مركزي و آفريقا، كشورهاي آمريكاي لاتين را نيز با هدف مشابه و همچنين به منظور برخورداري از تجارب و ظرفيتهاي فني آنها در صنايع اتمي، مورد توجه قرار داده است.
دو كشور برزيل و آرژانتين از لحاظ مهارتهاي فني در زمينههاي اتمي به پيشرفتهاي قابل ملاحظهاي دست يافتهاند. هر دو كشور ضمن داشتن مهارتهاي بالا در زمينه توليد سانتريفيوژها از جمله پيشگامان توليد سوخت اتمي و طراحي و ساخت رآكتورهاي اتمي به شمار ميروند.
سوخت رآكتور آزمايشگاهي كنوني تهران كه اين روزها موضوع بحث مبادلات اورانيوم غنيشده ايران با سوخت خارجي است، آخرين بار در دهه ۹۰ از سوي آرژانتين تامين شد، ولي در دوران روابط سرد سياسي بين دو كشور كه به دنبال انفجار مركز يهوديان در ژوئيه سال ۱۹۹۴ آغاز شد، امكان ادامه اين همكاري از ميان رفته است. در حادثه انفجار ياد شده ۸۵ آرژانتيني به قتل رسيدند و ايران متهم شد كه در انفجار مزبور دست داشته است.
برخلاف آرژانتين، روابط تجاري و تا حدودي سياسي ايران با برزيل گسترش يافته است، به طوري كه در سال ۲۰۰۷ حجم مبادلات تجاري دو كشور چهار برابر شد و به دو ميليارد دلار افزايش يافت.
اينك يك معاون وزير خارجه ايران كه جزء همراهان محمود آحمدينژاد در سفر جاري او است اعلام داشته است كه دو كشور قصد دارند حجم اين مبادلات را تا سالانه ۱۵ ميليارد دلار افزايش دهند.
اگرچه اظهارات مسئول ايراني ياد شده به دليل انتظار كاهش حجم درآمدهاي ارزي ناشي از صادرات نفت ايران در سالهاي آينده و همچنين مشكلات رو به افزايش اقتصاد داخلي بهزودي قابل پيشبيني عملي به نظر نميرسد، نشانه تمايل ايران به نشان دادن در باغ سبز به مسئولان برزيلي از يك سو و از سوي ديگر قصد آنها براي دور زدن تحريمهاي جاري و آينده با استفاده از ظرفيتهاي آمريكاي لاتين است.
ديدار احمدينژاد از برزيل براي اولين بار صورت ميگيرد، با اين وجود او دوبار پيش از اين با لوئيس لولا داسيلوا، رئيس جمهور برزيل، ملاقات داشته است.
رئيس جمهور برزيل كه كشورش عضويت گروه ۲۰ را داراست مايل است در صحنه جهاني اعتبار بيشتري به دست آورده و به ايفاي نقش مهمتري در نظام بينالمللي نائل شود. از اين لحاظ، ميتوان موقعيت آقاي داسيلوا و برزيل را در آمريكاي لاتين با اردوغان و تركيه در منطقه آسياي نزديك مقايسه كرد.
كشور برزيل چند هفته قبل براي برگزاري بازيهاي المپيك سال 2016 انتخاب شد و نماينده ايران با وساطت داسيلوا و دستور دولت احمدينژاد به ميزباني برزيل راي داد.
در سفر جاري به برزيل، احمدينژاد در حدود ۲۰۰ تاجر ايراني را به همراه برده است. او قرار است ضمن سخنراني در كنگره برزيل، در دانشگاه برازيليا نيز حضور يافته و به تلافي عدم پذيرايي سال جاري از او در دانشگاه كلمبياي نيويورك، در دانشگاه ياد شده سخنراني كند.
محمود احمدينژاد در ادامه سفر جاري به برزيل قرار است از ونزوئلا و بوليوي هم ديدار به عمل آورد.
دولت آمريكا ضمن انتقاد از برزيل به خاطر موافقت با پذيرايي از احمدينژاد، انتظار دارد كه داسيلوا از فرصت سفر جاري براي اعمال فشار زيادتر عليه احمدينژاد در جهت قبول پيشنهاد كشورهاي ۵+۱ پيرامون مبادله اورانيوم غنيشده ايران با سوخت اتمي استفاده به عمل آورد.
دولت آمريكا و پارهاي از ناظران غربي معتقدند كه پذيرايي از احمدينژاد در برزيل به گونهاي غيرمستقيم صحه گذاشتن بر خودداري او از قبول خواستههاي جامعه جهاني است. احمدينژاد به نوبه خود سفر پرهزينه جاري به آمريكاي لاتين را فرصتي تازه براي مطرح شدن در رسانههاي جهاني تلقي ميكند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر